Planujesz założyć plantacje porzeczki czarnej?
Porzeczka czarna to popularny krzew owocowy, ceniony ze względu na smaczne i zdrowe owoce. Aby uzyskać wysokie plony i zdrowe rośliny, ważny jest odpowiedni dobór stanowiska oraz właściwe przygotowanie gleby przed założeniem plantacji.
Wymagania glebowe i lokalizacyjne
Porzeczka czarna najlepiej rośnie na glebach żyznych, przewiewnych, o uregulowanych stosunkach wodnych. Preferuje stanowiska z poziomem wody gruntowej nie wyższym niż 50-60 cm od powierzchni. Idealnym podłożem są gleby lessowe oraz gleby od I do IV klasy bonitacyjnej. Odczyn gleby powinien być lekko kwaśny, z pH od 6,2 do 6,7.
Pod uprawę porzeczki nie nadają się gleby lekkie, piaszczyste, gleby ciężkie oraz tereny z dużymi spadkami. Należy unikać obszarów mocno pagórkowatych, utrudniających zabiegi pielęgnacyjne i zbiór kombajnowy. Nie powinno się również lokalizować plantacji w zagłębieniach terenu, gdzie tworzą się zastoiska mrozowe.
Przedplony i zmianowanie
Przed założeniem plantacji porzeczki czarnej warto zastosować nawozy zielone. Najlepiej wysiewać je wczesną wiosną, na rok przed sadzeniem krzewów. Gdy rośliny osiągną pełnię kwitnienia, przyoruje się je, wzbogacając glebę w masę organiczną i poprawiając jej strukturę.
Wartościowy nawóz zielony uzyskuje się z mieszanek roślin strączkowych (łubin, peluszka, wyka, bób) z dodatkiem zbóż (facelia, słonecznik, kukurydza). Na 1 ha należy wysiać 150-200 kg nasion roślin strączkowych i min. 50 kg azotu. Alternatywą jest uprawa gorczycy - taniego i efektywnego nawozu zielonego. Wystarczy wysiać 30 kg nasion/ha, a roślinę przyorać pod koniec czerwca lub na początku lipca. Po ponownym zasiewie i przyoraniu we wrześniu, wprowadzamy do gleby duże ilości substancji organicznej, ograniczając występowanie nicieni, myszy i nornic.
Nie zaleca się sadzenia porzeczki czarnej po wieloletnich bobowatych (lucerna, koniczyna), ze względu na ryzyko rozwoju chorób i szkodników, np. opuchlaków.
Zmęczenie gleby można ograniczyć stosując wysokie dawki obornika (40-50 t/ha), torfu lub kompostu oraz wykonując głęboką orkę (25-30 cm). Innym sposobem jest uprawa aksamitki (5-10 kg nasion/ha), rozdrobnionej i przyoranej jesienią lub wysiew gryki - dla zredukowania populacji pędraków.
Wybierając stanowisko i przedplony dla porzeczki czarnej kierujmy się wymaganiami glebowymi i lokalizacyjnymi tego gatunku. Dzięki właściwemu przygotowaniu pola i wzbogaceniu gleby w materię organiczną stworzymy roślinom optymalne warunki do wzrostu, plonowania i zdrowotności przez wiele lat uprawy.
Otoczenie plantacji porzeczki czarnej ma duże znaczenie dla zdrowotności roślin i ograniczania populacji szkodników. Planując nasadzenia należy zadbać o zachowanie bioróżnorodności w najbliższym sąsiedztwie, co pomoże w utrzymaniu równowagi biologicznej i zminimalizuje potrzebę stosowania chemicznych środków ochrony.
Unikanie sąsiedztwa starych plantacji
Nie zaleca się zakładania nowych nasadzeń porzeczki czarnej w pobliżu starych, wieloletnich plantacji tego gatunku. Mogą być one siedliskiem groźnego szkodnika - wielkopąkowca porzeczkowego, który zasiedlając młode krzewy wpłynie negatywnie na ich wzrost i plonowanie.
Znaczenie zadrzewień i zakrzewień śródpolnych
Nowe plantacje porzeczki czarnej często lokalizuje się na gruntach po wykarczowanych, starych nasadzeniach. Wzdłuż granic pól, płotów czy dróg zazwyczaj rosną drzewa i krzewy. Warto je pozostawić jako naturalną ostoję dla pożytecznych owadów i ptaków. Zadrzewienia i zakrzewienia między plantacjami zapewniają im schronienie i miejsce bytowania. Są one cennym sprzymierzeńcem w ograniczaniu liczebności wielu gatunków szkodników.
Schronienia dla zwierząt drapieżnych
Przy grodzeniu plantacji warto zatroszczyć się o schronienia dla małych zwierząt drapieżnych, jak kuny, łasice, tchórze czy gronostaje. Ich obecność pomoże regulować populacje gryzoni (myszy polnych, nornic), które mogą wyrządzać szkody w uprawie. Jako kryjówki dla drapieżców posłużą przylegające do ogrodzenia zarośla oraz pryzmy kamieni.
Zabiegi agrotechniczne
Niektóre zabiegi uprawowe mogą ograniczać występowanie szkodliwych owadów glebowych. Przede wszystkim zaleca się częste spulchnianie gleby przy pomocy brony talerzowej. Mechaniczna uprawa pozwala zniszczyć część pędraków bytujących w glebie, zmniejszając ryzyko strat powodowanych przez te szkodniki.
Podsumowanie
Prawidłowe zagospodarowanie otoczenia plantacji porzeczki czarnej sprzyja zachowaniu bioróżnorodności i równowagi biologicznej. Naturalni wrogowie szkodników znajdują tu schronienie i bazę pokarmową. Dzięki temu możliwe jest skuteczne ograniczanie populacji agrofagów bez nadmiernego stosowania insektycydów. Uzupełnieniem tych działań są zabiegi agrotechniczne, jak mechaniczna uprawa gleby, prowadząca do zmniejszenia liczebności szkodników glebowych.